Francés

Aqueste article qu'es redigit en gascon.

Reparticion de la lenga francesa dins lo mond.

Lo francés (en francés : français) qu'es una lenga romanica parlada per 220 milions de personas dens lo mond. Aquesta lenga qu'es parlada dins mantun continents.

Las personas parlant francés que son nomentadas los francofòns.

Reparticion geografica

Lo francés qu'es originari de França, de París precisament. La lenga s'espandí dens tota la França pendent la Tresau Republica francesa e que remplacè donc las lengas regionalas (dont l'occitan).

Dab la colonizacion, lo francés s'espandí en Africa, en America del Nòrd, America del Sud e en Oceania.

Lista de païs dab lo francés com lenga oficiala

Europa

• Belgica (dab l'alemand e lo néerlandés) ;
• França ;
• Luxemborg (dab l'alemand e lo luxemborgés) ;
• Mónegue ;
• Soïssa (dab l'alemand, l'italian et lo romanche).

Africa

• Benin ;
• Burkina Faso ;
• Burundi ;
• Cameron ;
• Centrafrica ;
• Chad ;
• Comòras (dab l'arabe e lo comorian) ;
• Còsta d'Evòri ;
• Republica de Còngo
• Republica Democratica de Còngo ;
• Jiboti ;
• Gabon ;
• Guinèa ;
• Guinèa Eqüatoriala ;
• Madagascar ;
• Nigèr ;
• Rwanda (dab lo kirundi) ;
• Senegal ;
• Seichèlas (dab lo creòl de las Seichèlas) ;
• Tògo.

America del Nòrd

• Canadà (dab l'anglés) ;
• Haití (dab lo creòl haitian)

Oceania

• Vanuatu (dab l'anglés e lo bislama)

Classificacion

• Lengas indoeuropèas
  • Lengas italicas
    • Lengas romanicas
      • Lengas galloromanicas
        • Lengas d'oïl
          • Francés

Variacion dialectau

Lo francés qu'es pas identic pertot. Ací qu'avètz una lista de dialèctes francés : lo cadian, lo quebequés, l'acadian, lo francés de França etc.

Escantilh

Article primier de la Declaracion dei Drechs Umans en francés :

"Article premier

Tous les êtres humains naissent libres et égaux en dignité et en droits. Ils sont doués de raison et de conscience et doivent agir les uns envers les autres dans un esprit de fraternité."

Meteis tèxte en occitan (dialècte gascon) :

"Article primier

Totas las (/eras) personas que vaden libras e egaus en dignitat e en dret. Que son dotadas d'arrason e de consciéncia e que las cau hèr l'ua dab l'auta dab esperit de fraternitat."